Pablo Picasso i jego bezcenne obrazy – tak powstał kubizm

Pablo Picasso

Jego dzieła do dziś są jednym z łakomych kąsków dla kolekcjonerów. Każdy obraz jest unikatowy, a twórczości Picassa nie można nazwać skromną. Artysta pracował hurtowo, dzięki czemu pod koniec życia miał w dorobku tysiące ukończonych dzieł: obrazów, rycin, grafik, rzeźb itp. Poznaj jego historię!

Pablo Picasso – talent odkryty w dzieciństwie

Chociaż Picasso na świecie znany jest głównie jako malarz, jego talent wykraczał daleko poza tę dziedzinę sztuki. Zajmował się m.in. ceramikę, grafiką, rzeźbił, projektował kostiumy, a także pisał: w jego dorobku znajdziemy ponad 300 wierszy i sztuki sceniczne. Miał dwie siostry.

Urodził się 25 października 1881 roku w Maladze w Hiszpanii. Jego zdolności już w dzieciństwie odkrył ojciec, który był uważany za świetnego rysownika. Po pierwszych lekcjach rysunku udzielanych potomkowi Pablo zaczął rozwijać się akademicko. Uczył się w elitarnej szkole Rafael School i wstąpił do Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych św. Ferdynanda. Stamtąd dość szybko go usunięto z uwagi na niestosowne – w opinii profesury – zachowanie. Ten zamiast przesiadywać na wykładach wolał godzinami włóczyć się po wystawach.

Oprócz sztuki pochłaniały go także przyziemne sprawy. Lubił kobiety i znany był z licznych romansów. W zdobywaniu kolejnych serc wielbicielek nie przeszkadzał mu nawet niski wzrost (163 cm). Picasso związał się z tancerką Olgą Koklovą, z którą w 1918 roku wziął ślub. Z tego małżeństwa urodził się syn Paul. Z kolejnego związku, tym razem z Marią Teresą Walter, Picasso miał córkę Mayę, natomiast owocami miłości z Francoise Gilot byli syn Claude i córka Paloma.

Pablo Picasso w pracowni
Fot. 1: Pablo Picasso w swojej pracowni na Montmartrze

Artysta nie stronił od polityki. Był zadeklarowanym komunistą, czemu wyraz dał, wstępując do francuskiej partii komunistycznej. Mimo że politycznie zgadzał się z towarzyszami, jego wizja sztuki zupełnie nie przystawała do postulatów realizmu socjalistycznego. Stąd też jego prace nie znalazły uznania wśród kolegów partyjnych.

Pablo Picasso – obrazy

Picasso nie pracował w swoim mieszkaniu, lecz w atelier. Wpływ na młodego malarza miał m.in. Henri de Tolouse-Lautrek. Na początku XX wieku Pablo z pracownią przy ulicy La Boètie tworzył dzieła utrzymane w melancholijnym klimacie, ukazujące biednych ludzi. Starał się pokazywać nierówności i kontrasty społeczne, zwracał szczególną uwagę na detale.

obraz Stary gitarzysta
Fot. 2: Stary gitarzysta

Synonimem jego artystycznego wyrazu były: „Prasowaczka”, „Stary gitarzysta” i „Dwie siostry”. Za środek kolorystyczny często służył mu nostalgiczny i pesymistyczny niebieski. Z tego powodu okres w twórczości Picassa, obejmujący lata 1901–1904, zaczęto określać jako błękitny. 

Modigliani, Picasso i André Salmon w Paryżu
Fot. 3: Modigliani, Picasso i André Salmon przed Café de la Rotonde w Paryżu

Od 1904 roku Picasso mieszkał w Bateau-Lavoir przy ulicy Ravignan 13. W latach 1904–1906 na jego płótnach zaczęły pojawiać się pomarańcze i ciepłe barwy różu, co zwiastowało jego mentalną zmianę. Zamiast melancholii i biedy malował kuglarzy i akrobatów, dodając do swoich dzieł nutę liryzmu. Przykładami jego sztuki skierowanej w bardziej poetycką stronę są np. „Dziewczyna na kuli”, „Kuglarze” i „Rodzina arlekina”.

Narodziny kubizmu

Punktem zwrotem w artystycznej karierze Picassa był rok 1907, gdy namalował on „Panny z Awinionu”, uważane za początek kubizmu w sztuce.

Obraz Panny z Awinionu
Fot. 4: Panny z Awinionu

Inspiracja dziełami Paula Cézanne’a doprowadziła artystę do eksperymentów polegających na upraszczaniu i geometryzacji formy pięciu kobiet. Efekt końcowy poprzedziła tytaniczna praca projektowa – Picasso stworzył podobno ponad 400 szkiców!

Każda postać została pokazana z innej perspektywy. Twarze dwóch kobiet kojarzą się z dawną sztuką iberyjską. Dwie inne wyróżniają się zdeformowanymi twarzami przypominającymi maski charakterystyczne dla prymitywnej sztuki afrykańskiej. Kompozycja utrzymana w kolorystyce różu, czerwieni, beżu, błękitu i bieli jest ścieśniona, pozbawiona głębi i światłocienia. Wzrok przykuwają wyraziste, ostre kontury.

Gertruda Stein
Fot. 5: Portret Gertrudy Stein

Początkowo bardzo kontrowersyjny obraz z czasem uznano za symbol narodzin nowego kierunku w sztuce, a dzieło zajęło honorowe miejsce w Museum of Modern Art w Nowym Jorku. Okres kubistyczny, który razem z Picassem współtworzył Georges Braque, w przypadku tego pierwszego trwał do 1919 roku.

obraz Kobieta z Mustard Pot
Fot. 6: Kobieta z Mustard Pot

W tym czasie artysta eksperymentował również z mozaiką, collage’em i ceramiką, by później zwrócić się w stronę klasycyzmu, czego przykładem są „Kobiety przy fontannie”. W „Czerwonym fotelu” pojawiły się elementy charakterystyczne dla surrealistów.

Picasso na wystawie w Mediolanie
Fot. 7: Picasso w 1953 roku podczas wystawy w Palazzo Reale w Mediolanie

W 1937 roku na zamówienie hiszpańskiego rządu Picasso stworzył Guernicę utrzymaną w ciemnej palecie barw: czerni i szarości, miejscami rozjaśnianych bielą.

Guernica
Fot. 8: Reprodukcja Guernici – mural

Dzieło było wyrazem hołdu złożonego baskijskiemu miastu Guernica, które 26 kwietnia 1937 zostało zbombardowane przez korpus Legion Condor. Pierwsza prezentacja obrazu niemal poskutkowała skandalem, choć doskonale zdawano sobie sprawę, że malarz potrafi wywołać szok, mając w pamięci jego kubistyczne dzieła. Twórczość powojenna Picassa nie wyróżnia się już taką oryginalnością jak wcześniejsza.

Kubistyczna rzeźba
Fot. 9: Kubistyczna rzeźba, która Pablo Picasso podarował mieszkańcom Chicago w 1967 roku

Przez pewien czas zmieniał miejsce zamieszkania, podróżując pomiędzy Hiszpanią a Francją. W czasie I wojny światowej przebywał we Włoszech, a po II wojnie światowej przeniósł się na Lazurowe Wybrzeże, które nomen omen jest świetnym miejscem do wypoczynku. Zmarł 8 kwietnia 1973 roku w Mougins na niewydolność płuc i serca.

Ciekawostki

  • artysta przyjął nazwisko po matce; naprawdę nazywał się Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno Maria de los Remedios Cipriano de la Santisima Trinidad Martyr Patricio Clito Ruiz y Picasso.
  • położna myślała, że Pablo urodził się martwy, więc zostawiła go na stole, aby choć przez chwilę mogła zobaczyć go matka. Uratował go jego wujek, lekarz Don Salvador.
  • pierwsze słowo, jakie wymówił, podobno nie brzmiało „mama”, lecz „ołówek”.
  • pierwszy obraz, zatytułowany „Picador”, ukończył, gdy miał zaledwie 9 lat.
  • pierwszym „akademickim” obrazem stworzonym przez Picassa, gdy miał on 15 lat, jest „Pierwsza komunia”, przedstawiająca portret ojca, matki i młodszej siostry klęczących przed ołtarzem.
  • swój pierwszy kontrakt Picasso podpisał w Paryżu z marszandem Pere Menachem, który zgodził się płacić mu 150 franków miesięcznie (w przeliczeniu na współczesne pieniądze to około 750 dolarów amerykańskich).
  • Picasso był podejrzewany o kradzież Mona Lisy w 1911 roku. Krótkie aresztowanie było wynikiem sugestii poety Guillaume’a Apollinaire’a, który na przesłuchaniu jako możliwego złodzieja wskazał właśnie hiszpańskiego twórcę. W rzeczywistości obraz ukradł Vincenzo Peruggia, z zawodu szklarz pracujący przy oprawie obrazów w Luwrze.
  • w 1948 Picasso odwiedził Polskę. Spędził w niej dwa tygodnie zaproszony na Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju. Prawdopodobnie wtedy we wrocławskim hotelu Monopol stworzył szkic słynnej grafiki przedstawiającej gołąbka pokoju. Odwiedził też Warszawę, gdzie podarował Muzeum Narodowemu swoją kolekcję ceramiki, rysunków i barwnych druków. Stworzył rysunek Syrenki, który przetrwał do 1953 roku.
  • Picasso był sygnatariuszem apelu sztokholmskiego.
  • szacuje się, że przez całe życie Picasso „wyprodukował” około 30 tysięcy dzieł: obrazów, rzeźb i ceramik. Dane różnią się w zależności od źródła.
  • po rozwiązaniu pierwszego małżeństwa Picasso próbował swoich sił w poezji: napisał ponad 300 wierszy (w większości bez tytułu), jedynie z oznaczeniem daty i miejsca.
  • w roku swojej śmierci – 1973 roku – Picasso był najbogatszym artystą w historii. Został pochowany na terenie zamku, który kupił dla kaprysu w 1958 roku w Vauvenargues we Francji. Podobno malarz kupił posiadłość po odkryciu, że leży ona na zboczach Mont Sainte-Victoire, który został namalowany ponad 30 razy przez jego mistrza, impresjonistę Paula Cézanne’a.

Obrazy Picassa – dopasuj je do przestrzeni

Obrazy Pablo Picasso to świetna dekoracja ścienna. Oryginały rzecz jasna są niesamowicie drogie (kosztują nawet kilkadziesiąt milionów dolarów), a okazja na ich kupno zdarza się bardzo rzadko. Z pomocą przychodzą jednak sklepy stacjonarne i internetowe z artykułami dekoracyjnymi, w których bez problemu możemy kupić ich reprodukcję bądź plakaty ze znanymi grafikami. Dzięki temu, że obrazy artysty różnią się stylem, kolorem i rozmiarem, każdy z nas powinien znaleźć coś dla siebie. Twórczość malarza śmiało możemy zawiesić w salonie bądź w gabinecie, na ścianie zaaranżowanej specjalnie w tym celu.

Zachęcamy również do przeczytania artykułu pt. Zdzisław Beksiński – życie malarza jak scenariusz filmu.

Źródło zdjęć:

Fot. główne: autorstwa Argentina. Revista Vea y Lea – http://www.magicasruinas.com.ar/revistero/internacional/pintura-pablo-picasso.htm, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3257370,

Fot. 1: autorstwa Francka Geletta Burgessa – https://static.guim.co.uk/sys-images/Guardian/Pix/pictures/2014/8/11/1407768475042/in-montmartre-review-roe-001.jpg, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=87112900,

Fot. 2: by Pablo Picasso – The Art Institute of Chicago and jacquelinemhadel.com, PD-US, https://en.wikipedia.org/w/index.php?curid=31832131,

Fot. 3: by Amedeo Modigliani (1884–1920) – Modigliani Institut Archives Légales, Paris-Rome, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=4766641,

Fot. 4: by Pablo Picasso – Museum of Modern Art, New York, PD-US, https://en.wikipedia.org/w/index.php?curid=547064,

Fot. 5: by Pablo Picasso – The Met Museum: Gertrude Stein (1905-6), PD-US, https://en.wikipedia.org/w/index.php?curid=705156,

Fot. 6: by Pablo Picasso – Gemeentemuseum, The Hague, PD-US, https://en.wikipedia.org/w/index.php?curid=38989832,

Fot. 7: by Paolo Monti – Available in the BEIC digital library and uploaded in partnership with BEIC Foundation.The image comes from the Fondo Paolo Monti, owned by BEIC and located in the Civico Archivio Fotografico of Milan., CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=48071483,

Fot. 8: by Papamanila – Self-photographed, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=9469068,

Fot. 9: by J. Crocker – J. Crocker, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1878676.

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *