Ojciec pracował na kolei, a matka prowadziła sklep – miały Mietek nie miał jednak zamiaru pójść w ślady rodziców. Jego interesowała muzyka i to właśnie z nią postanowił związać się na całe życie. Do dziś Mieczysław Fogg uchodzi za symbol kultury i obycia scenicznego. Poznajcie jego historię.
Spis treści
Odkryty talent
Mieczysław Fogiel (później znany jako Fogg) urodził się 30 maja 1901 roku w Warszawie. Oprócz siostry zmarłej w niemowlęctwie miał pięcioro rodzeństwa. W 1920 uczestniczył w wojnie polsko- bolszewickiej, podczas której został ranny na froncie. W 1921 roku zatrudnił się jako kasjer w Warszawskiej Dyrekcji PKP.
Muzyką mocniej zainteresował się po wkroczeniu w dorosłość. W 1922 roku śpiewał w chórze w kościele św. Anny na Krakowskim Przedmieściu. Podczas jednej z prób usłyszał go Ludwik Sempoliński i skierował na naukę śpiewu do profesora Jana Łysakowskiego. Fogg postanowił wzbogacić swój talent wiedzą uniwersytecką. Najpierw studiował na Wydziale Wokalistyki Szkoły Muzycznej im. Fryderyka Chopina, a potem dokształcał pod kierunkiem Stefana Beliny-Skupiewskiego, Eugeniusza Mossakowskiego, Ignacego Dygasa, Wacława Brzezińskiego, Adama Didura i Stanisława Kopfa. Pseudonim artystyczny „Fogg” przyjął w 1926 roku, w międzyczasie dorabiając na weselach i pogrzebach.
Jako piosenkarz zadebiutował w Chórze Dana założonym przez Władysława Daniłowskiego i Leona Badowskiego. Wystąpił w 1928 roku na scenie warszawskiego teatrzyku Qui Pro Quo, potem kolejno wiążąc się z z teatrami i rewiami: Banda, Rex, Polonia, Cyrulik Warszawski, Wielka Rewia, Małe Qui Pro Quo i Tip Top. Razem z Chórem Dana koncertował m.in. Finlandii, Niemczech, ZSRR, USA, Włoszech, Łotwie, Norwegii, Austrii i Szwecji.
W 1934 otrzymał propozycję administrowania kamienicą przy placu Trzech Krzyży 8. Tam w dwupokojowym mieszkaniu w oficynie zamieszkał razem z żoną i synem. W 1935 Foggowie przeprowadzili się do kamienicy przy ulicy Koszykowej 69.
Po odejściu z Chóru Dana w roku poprzedzającym wybuch wojny z sukcesem zadebiutował jako solista – zwyciężył ogólnopolski plebiscyt słuchaczy Polskiego Radia. Występował z własnymi recitalami oraz w programach kabaretowych z Mirą Zimińską i pianistą Tadeuszem Sygietyńskim. W październiku 1938 i sierpniu 1939 uczestniczył w pokazie próbnej transmisji telewizyjnej nadawanej z wieżowca Prudential w Warszawie.
W okresie międzywojennym nagrywał z Chórem Dana i solo dla wytwórni płytowych Odeon, Syrena Record, Syrena-Electro i Parlophone. Płyty z jego nagraniami osiągnęły nakład ponad 25 milionów egzemplarzy. Wystąpił także w wielu filmach, m.in. „Paradzie Warszawy”, „Strasznej nocy” i „Pałacu na kółkach”.
W konspiracji
6 września 1939 wraz z kilkudziesięcioosobową grupą aktorów opuścił stolicę. Dotarł do Zbaraża, a następnie do Lwowa. Do Warszawy wrócił 31 października. Za zgodą władz Podziemnej Polski występował w kawiarniach takich jak „U Aktorek” czy „Lucyna”. Bezpośrednio przed wybuchem powstania pracował jako kelner w kawiarni przy zbiegu ulic Marszałkowskiej i Wspólnej.
Nosił konspiracyjny pseudonim „Ptaszek”. W powstaniu warszawskim przydzielono mu funkcję osoby, który miała podtrzymywać na duchu powstańców i mieszkańców Warszawy – śpiewał w szpitalach i na barykadach lub w schronach. Za udział w powstaniu uhonorowano go Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami.
W 1943 udzielił schronienia Ignacemu Singerowi, który był kierownikiem muzycznym kabaretu „Qui pro Quo”, i uciekł z getta warszawskiego wraz z żoną i córką. Pomógł także koledze Stanisławowi Templowi, inżynierowi z Wilna, który pracował dla wytwórni płytowej. Również nauczyciel śpiewu, Stanisław Kopf, znalazł schronienie w mieszkaniu Fogga do czasu wyrobienia fałszywych dokumentów. Ignacy Zalcsztajn ukrył się w mieszkaniu dozorcy w kamienicy, w której mieszkał Fogg, a ten dostarczał mu żywność i pieniądze.
Muzyczna obfitość
Fogg był bardzo płodny muzycznie – nagrywał nawet 100–150 piosenek rocznie dla wytwórni fonograficznej „Odeon”. Tytaniczna pracowitość sprawiła, że zaczęto przezywać go „śpiewającą mrówką”.
W latach 1945–1946 prowadził przy ul. Marszałkowskiej 119 kawiarnię artystyczną Cafe Fogg, a w latach 1946–1951, kierował wytwórnią płyt gramofonowych Fogg Record. Obie firmy zakończyły działalność wkrótce po ich nacjonalizacji przez komunistów.
Od 1946 występował w programach estradowych i z własnymi recitalami. W 1958 znów zwyciężył w plebiscycie Polskiego Radia na najpopularniejszego piosenkarza roku, a po śmierci Maurice’a Chevaliera na początku lat 70. został najstarszym występującym piosenkarzem świata. W 1971 ukazał się jego pamiętnik zatytułowany Od palanta do belcanta.
W trwającej ponad 60 lat karierze wystąpił na blisko 16 tys. koncertów. Śpiewał w dwudziestu pięciu krajach Europy oraz w Izraelu, Brazylii i na Cejlonie, a także w ośrodkach polonijnych w Nowej Zelandii, Australii i wielokrotnie w USA oraz Kanadzie. Bardzo długa estradowa kariera Fogga była dla niektórych powodem do żartów. Jedna z anegdot, która w PRL-u krążyła po mieście, głosiła, że kiedy polscy archeolodzy odkopali starożytną mumię w Egipcie, ta zapytała ich „Czy Mieczysław Fogg jeszcze śpiewa?”.
Artysta zmarł 3 września 1990 roku w Warszawie.
Źródło zdjęć:
Fot. 1: Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=490089,
Fot. 2: autorstwa Edwarda Hartwiga – Narodowe Archiwum Cyfrowe, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=127049316,
Fot. 3: autorstwa Adaś17 – Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=109666601,
Fot. 4: autorstwa Adriana Grycuka – Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=95197704,
Fot. główne: kadr z klipu / YouTube / Polskie Nagrania
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.