Oszczędności trzymane w przysłowiowej „skarpecie” z czasem tracą na wartości. By uchronić się przed spadkiem potencjału pieniądza, warto inwestować. Jednym ze sposobów pomnażania kapitału jest trzymanie go na lokacie. Co należy o niej wiedzieć i jak inwestować w lokaty, by było to opłacalne?
Spis treści
Czym jest lokata?
Lokata bankowa jest rodzajem umowy z bankiem, na podstawie której klient powierza instytucji określoną sumę pieniędzy na umówiony czas. Po upływie okresu przewidzianego w umowie otrzymujemy kapitał powiększony o oprocentowanie. Obecnie na rynku finansowym istnieje wiele rodzajów lokat różniących się specyfiką. Dobranie depozytu optymalnego dla naszych finansów będzie możliwe po przeanalizowaniu wielu ofert, a najlepiej zasięgnięciu porady doradcy finansowego. Oszczędzaj na emeryturze.
Na jaki czas jest przewidziana lokata?
Lokaty krótkoterminowe zwykle oferowane są na jeden dzień, miesiąc, kwartał albo pół roku, a długoterminowe na nie mniej niż rok (często 2-3 lata). Wpłata na depozyt jest jednorazowa, co uniemożliwia wnoszenie tzw. opłat uzupełniających. Na czas obowiązywania lokaty środki zostają zamrożone, przez co nie możemy dowolnie nimi dysponować. Przedwczesna wypłata pieniędzy z lokaty – a tym samym złamanie umowy – w najlepszym przypadku skończy się utratą odsetek, w najgorszym zaś poskutkuje nałożeniem kar umownych.
Jak założyć lokatę bankową?
Lokatę możemy założyć online lub w stacjonarnej placówce bankowej. Wystarczy okazać dowód tożsamości i wypełnić formularz. Pracownik banku w razie konieczności powinien pomóc wypełnić wniosek i wyjaśnić wszelkie niezrozumiałe zapisy umowne.
Jakie są rodzaje lokat bankowych?
Klienci banków mogą korzystać z:
- lokat odnawialnych, które automatycznie przedłużają się po upływie danego okresu,
- lokat rentierskich – oferowanych głównie osobom zamożnym, chcącym wpłacić minimum 100 tys. zł. Lokaty rentierskie cechują się długim okresem zamrożenia kapitału, aczkolwiek w zamian za to inwestor może liczyć nie na jednorazowe, lecz comiesięczne bądź kwartalne wypłacanie odsetek.
- lokat progresywnych – których oprocentowanie rośnie z biegiem kolejnych miesięcy. To typ lokaty dla osób ceniących możliwość wycofania pieniędzy po pierwszym okresie bez utraty zysku wypracowanego do tej pory. Przepadną jedynie odsetki, które zostałyby naliczone za miesiąc, w którym zerwiemy umowę.
- lokat nocnych – w przypadku których depozyt zawarty między bankiem a klientem obejmuje okres od popołudnia do poranka. Choć lokatę overnight coraz trudniej znaleźć w aktualnych ofertach banków, może być przydatnym rozwiązaniem zwłaszcza dla osób dysponujących dużą gotówką.
- lokata mobilna – zawarta za pośrednictwem smartfona i dzięki temu czasami oprocentowana wyżej niż klasyczna,
- lokata strukturyzowana (zwana też lokatą z funduszem) – łącząca oszczędzanie z inwestowaniem na rynkach finansowych, np. w proporcji 30 do 70.
- lokata walutowa – dla każdego, kto chce pomnożyć oszczędności zgromadzone w obcej walucie. W tym przypadku wpływ na wysokość zysku oprócz oprocentowania mają także różnice kursowe.
- lokata dynamiczna – w odróżnieniu od standardowej lokaty progresywnej w lokacie dynamicznej oprocentowanie może zarówno rosnąć, jak i spadać.
- lokata na nowe środki – uwzględniająca nadwyżkę nad saldem depozytów klienta przypadającą na ostatni dzień roboczy miesiąca kalendarzowego poprzedzający miesiąc, w którym założono lokatę.
Jak inwestować w lokaty o korzystnym oprocentowaniu?
Im większe oprocentowanie lokaty, tym lepiej dla klienta banku. Niestety korzystne warunki finansowe zwykle wiążą się z restrykcjami czasowymi. Roztaczając przed nami wizję nieco większego zysku, bank rości sobie prawo do dłuższego dysponowania wpłaconymi aktywami. Oprocentowanie lokat bankowych często wynosi 2-3 proc. Najlepsze z nich oferują korzyść na poziomie 7 lub 8 proc.
Oprocentowanie lokaty może być stałe albo zmienne. Pierwsza opcja zwykle odnosi się do lokat krótkoterminowych i uchodzi za najbezpieczniejszą. Wysokość odsetek przez cały okres umowy jest taka sama niezależnie od sytuacji rynkowej, w tym zmian stóp procentowych. Oprocentowanie stałe na wysokim poziomie może dotyczyć zwłaszcza nowych klientów banku, których w ten sposób bank chce zatrzymać przy sobie.
Oprocentowanie zmienne jest bardziej ryzykowne, aczkolwiek może przyczynić się do powstania większego zysku. Ten rodzaj oprocentowania najczęściej jest obowiązkowy w przypadku lokat długoterminowych.
Lokata bankowa a konto oszczędnościowe
Obu pojęć czasami używamy zamiennie, gdyż nie każdy z nas dostrzega różnice między jednym a drugim produktem bankowym. Tymczasem ich specyfika jest inna. Lokata bankowa to produkt ograniczony terminem, niedający możliwości uzupełniania wkładu. Konto oszczędnościowe jest natomiast przeznaczone dla osób, które chcą regularnie deponować na nim określoną sumę. Umowa zawarta na czas nieokreślony (w przeciwieństwie do lokaty) pozwala nam na elastyczne i bezstratne zarządzanie kapitałem.
Konta oszczędnościowe najczęściej oprocentowane są według zmiennych stóp procentowych, naliczanych codziennie, miesięcznie lub kwartalnie. Czasami atrakcyjne oprocentowanie obejmuje jedynie kilka pierwszych miesięcy prowadzenia konta; po upływie tego okresu odsetki naliczane są od niższego oprocentowania.
Lokata a konto osobiste
Nie każdy bank uzależnia możliwość założenia lokaty od posiadania w nim konta osobistego, jednak w wielu przypadkach jest to warunek konieczny. Zanim spełnisz ten wymóg, upewnij się, jakie opłaty poniesiesz, prowadząc rachunek w danej placówce.
Jak wyliczyć zysk z lokaty?
Przed złożeniem środków na lokacie warto wyliczyć, ile możemy zyskać, i skalkulować, czy ten gest będzie dla nas opłacalny. Ułatwią nam to kalkulatory zamieszczone na stronach banków, dzięki którym iloczyn wartości depozytu i stopy oprocentowania możemy podzielić przez liczbę dni w roku. Otrzymany wynik trzeba pomnożyć przez czas depozytu wyrażony w dniach. Niestety wyliczona kwota nie jest tą, którą otrzymamy „na rękę”.
Od depozytów bankowych i zysków kapitałowych pobierany jest podatek Belki w wysokości 19 proc. W przypadku standardowych lokat bankowych nie ma możliwości uniknięcia podatku. Bank przed wypłatą zysku wypracowanego na lokacie automatycznie pomniejszy go o daninę.
Odkąd stopy procentowe poszły w górę, inwestycja w lokaty stała się bardziej opłacalna. Pamiętaj jednak, by inwestować mądrze i nie wpłacać na lokatę wszystkich oszczędności. Utwórz poduszkę finansową, która zapewni Ci stabilizację w trudnych momentach. Przyjmuje się, że nie powinna być ona mniejsza niż równowartość 3-miesięcznych dochodów.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.