Czas emerytury to wyjątkowy okres w życiu, który otwiera drzwi do nowych możliwości i przygód. Po latach pracy zawodowej, kiedy to dni były wypełnione obowiązkami, nagle pojawia się przestrzeń do planowania dni według własnych upodobań. To czas oddania się pasjom odkładanym na później. Szukanie sposobów na ciekawe spędzanie wolnego czasu jest nie tylko przyjemnością, ale również ważnym elementem dbania o własne zdrowie psychiczne i fizyczne. Istnieje mnóstwo źródeł z inspiracjami. Porady doświadczonych seniorów przekazywane są z pokolenia na pokolenie, książki i poradniki, a także Internet – wszędzie można szukać ciekawych pomysłów.
Liczba emerytów w Polsce rośnie
Statystyki mówią jasno – liczba seniorów w naszym kraju rośnie. W 2021 roku w Polsce żyło ponad 9 milionów osób powyżej 60. roku życia. Przejście na emeryturę to dla wielu ludzi moment, w którym życie nabiera nowych barw. Zamiast codziennego pośpiechu i obowiązków zawodowych, pojawia się możliwość który możecie zagospodarowania czasu według własnych upodobań.
W ostatnich latach liczne badania skupiają się na tym, jak aktywnie spędzamy czas na emeryturze. Socjologowie, psychologowie i eksperci z innych dziedzin nauki zastanawiają się, jakie są potrzeby silversów i jak je realizować. Znajdziecie prace poświęcone edukacji seniorów, wolontariatowi, aktywności fizycznej, a nawet kontynuacji pracy zawodowej. Nie brakuje też wskazówek, jak dbać o zdrowie i jakie pułapki czyhają na nowym etapie życia.
Ale czy rzeczywiście potrzebujecie naukowych opracowań, by wiedzieć, jak ciekawie spędzać czas na emeryturze? Może bardziej przydatne są praktyczne poradniki, treści w Internecie czy rady od osób w podobnej sytuacji życiowej? Właśnie na te pytania starają się odpowiedzieć dr Agata Maksymowicz oraz dr Łucja Kapralska z AGH w Krakowie w jednym ze swoich artykułów naukowych.
Życie na emeryturze od strony naukowej
Zainteresowanie naukowe dotyczące osób starszych obejmuje szerokie spektrum dziedzin, które starają się zrozumieć i wyjaśnić zjawisko starzenia się z różnych perspektyw. Gerontologia, psychologia, socjologia, ekonomia, demografia oraz polityka społeczna to tylko wybrane z nich. W ramach tych dyscyplin wykształciły się dwie teorie – wycofania i aktywności.
Pierwsza sugeruje, iż proces starzenia się to nieuchronne zanikanie aktywności społecznej wynikające zarówno z naturalnej kolejności życia, jak i świadomego wyboru. Zgodnie z tym założeniem osoby po 60-tce pragną odciążenia od dotychczasowych obowiązków, dlatego świadomie obniżają tempo życia. Natomiast druga ze wspomnianych teorii, stawiana na przeciwnym biegunie, promuje ideę utrzymania aktywnego udziału w życiu społecznym jeszcze długo po 60-tce.
Współczesne społeczeństwa charakteryzują się znacznym wydłużeniem ludzkiego życia związanym z postępem medycznym. Państwa stają przed wyzwaniem dostosowania do zmieniającej się struktury demograficznej. W tym kontekście teoria aktywnego starzenia wydaje się szczególnie adekwatna, ponieważ zachęca do przełamywania pasywności i promuje różnorodną aktywność dostosowaną do indywidualnych potrzeb.
W ten sposób osoby po 60-tce zachowują swój status społeczny i cieszą się dobrym samopoczuciem psychicznym. A to ważne, bo duża ilość wolnego czasu niestety sprzyja depresji u seniorów. Zatem uczestnictwo w życiu społecznym i zaangażowanie obywatelskie są pożądane w każdym wieku, również na emeryturze.
Co mówią badania na temat życia na emeryturze?
W wieku 60+ stoimy przed koniecznością pogodzenia się z naturalnym procesem starzenia i dostosowania się do zmian w swoim ciele, a także przed refleksją nad dotychczasowymi dokonaniami. Życie na emeryturze to czas, kiedy warto zadać sobie pytanie: „Jak chcę spędzić ten nowy rozdział mojego życia teraz, gdy mam większą wolność i czas?”.
Każdy powinien opracować własną strategię radzenia sobie ze zmianami. Warto skorzystać z własnych doświadczeń i wzorców zachowań wypracowanych przez lata – tzw. „zasobów społecznych”. Pomagają one przejść nagły zwrot i odnaleźć zadowolenie po zakończeniu pracy zawodowej.
A jakie są tajemnice udanego życia na emeryturze? Badania pokazują, że ogromne znaczenie ma wcześniejsze przygotowanie się do tego okresu. Silversi najczęściej zwracają uwagę, że ich zdaniem:
- bliskie relacje rodzinne i przyjazne kontakty z ludźmi to fundament szczęśliwego życia;
- zdrowie i sprawność fizyczna to priorytet – warto regularnie się badać i dbać o kondycję;
- stabilność finansowa jest ważna – oszczędzanie i mądre planowanie budżetu gwarantują spokój ducha;
- aktywność i rozwój osobisty odgrywają istotną rolę – czy to poprzez pielęgnowanie hobby, podróże czy naukę nowych umiejętności;
- utrzymanie życia towarzyskiego z dawnymi znajomymi, nie tylko z pracy, ale także z przyjaciółmi o podobnych zainteresowaniach buduje zdrową psychikę w dojrzałym wieku.
Takie podstawi sprawiają, że życie na emeryturze nie musi oznaczać smutku i osamotnienia. Wręcz przeciwnie, często bywa postrzegane jako początek nowego, ekscytującego rozdziału życia. Badania potwierdzają, że wielu silversów patrzy na ten okres z optymizmem i czerpie radość z wolnego czasu, realizacji marzeń oraz pomagania rodzinie.
Oczywiście nie wszyscy silversi przeżywają życie na emeryturze w ten sam sposób. Ci z dobrym zdrowiem i prowadzący aktywny tryb życia w pełni korzystają z uroków jesieni życia – podróżują, odkrywają nowe hobby dla seniora i pełnią różne funkcje społeczne. Jednak ci mieszkający samotnie lub borykający się ze słabnącym zdrowiem doświadczają bardziej monotonnej codzienności. Skupiają się głównie na codziennych obowiązkach i ograniczają kontakty społeczne niemal wyłączni do rodziny i sąsiadów.
Statystyki dotyczące aktywności seniorów w Polsce są imponujące. Według badań CBOS z 2016 roku co ósmy Polak powyżej 60. roku życia wciąż pracuje zarobkowo. Ponadto większość seniorów prowadzi aktywne życie towarzyskie, kulturalne i intelektualne. Blisko połowa podróżuje po Polsce i dodatkowo liczni silversi chętnie korzystają z Internetu.
Źródła inspiracji do życia na emeryturze
Jedno z przydatnych i nowoczesnych źródeł porad dla seniorów i silversów stanowią internetowe fora, gdzie osoby prowadzące już życie na emeryturze dzielą się swoimi spostrzeżeniami i doświadczeniami. Grupa dyskusyjna dla seniorów to doskonałe miejsce, aby poczuć się częścią społeczności i znaleźć inspirację.
Użytkownicy for dyskusyjnych często podkreślają pozytywne aspekty emerytury – wolność, swoboda i możliwość samodzielnego zarządzania swoim czasem. Doceniają również okazję do realizacji swoich pasji, czytania książek, podróżowania, spędzania czasu z przyjaciółmi i rodziną. Zwykle ich wypowiedzi wypełnia optymizm, o czym mówiły wspominane już statystyki.
Jednak niektórzy odczuwają osamotnienie lub brak celu po zakończeniu pracy zawodowej. Nie ma prostych rozwiązań dla tych problemów, ale zawsze warto szukać wsparcia w klubach seniora i lokalnych inicjatywach. Pamiętajcie, że nigdy nie jesteście sami w swoich zmaganiach i zawsze znajdziecie grupę osób podzielających wasze zainteresowania.
Oprócz for internetowych istnieje wiele specjalistycznych publikacji omawiających szeroko pojęte życie na emeryturze. Zresztą nie trzeba daleko szukać – polecamy artykuły na naszym portalu w kilku kategoriach:
Z pewnością każdy znajdzie w nich coś dla siebie. No i nie zapominajcie, że prowadzimy też autorski newsletter dla seniora z wartościowymi inspiracjami.
W temacie źródeł pomysłów na życie na emeryturze warto jeszcze wspomnieć, że firmy komercyjne również dostrzegają potencjał w silversach. Przykładem jest międzynarodowa korporacja odzieżowa C&A, która oferuje na swojej stronie internetowej artykuły i porady dla aktywnych seniorów. Podobnych inicjatyw ze strony dużych korporacji powstaje coraz więcej.
Nie bójcie się życia na emeryturze!
Badania aktywności seniorów ujawniają różnorodne modele spędzania czasu po przejściu na emeryturę. To fascynujący okres w życiu, który można kształtować na wiele sposobów. Jednym z modeli jest bycie seniorem-opiekunem i mentorem, innym przyjmowanie roli aktywnego silversa, a jeszcze innym funkcjonowanie jako wieczny pracownik. Wybrane prace naukowe wyróżniają też seniorów-konsumpcjonistów i seniorów-marzycieli.
Porady dotyczące zajęć na emeryturze, o których mowa w tym artykule, wpisują się we wszystkie powyższe modele. Jednocześnie wychodzą poza nie. Wiele z tych wskazówek bazuje na optymistycznym i pozytywnym nastawieniu do życia na emeryturze. To czas postrzegany jako wolność od wcześniejszych zobowiązań. Wreszcie można skupić się na sobie, swoich pasjach i nowych doświadczeniach.
Autorzy porad w sieci to doświadczeni seniorzy, instytucje wspierające emerytów, a także eksperci w dziedzinie gerontologii. Ich treści dotyczą wszystkich osób w jesieni życia, niezależnie od płci, miejsca zamieszkania czy wieku. Chociaż strategie emerytalne zależą od wielu czynników biologicznych, społecznych, demograficznych i ekonomicznych, uniwersalne pozostaje pragnienie satysfakcjonującego i spełnionego życia na emeryturze. Dlatego bądźcie otwarci na nowe doświadczenia, aktywnie kształtujcie swoje życie i dbajcie o nie we wszystkich jego wymiarach.