Przejście na emeryturę to ważny moment w życiu każdego pracownika. Choć wydaje się, że wystarczy osiągnąć odpowiedni wiek i złożyć wniosek, sprawa nie jest taka prosta. Termin złożenia wniosku o emeryturę ma wpływ na wysokość Twojego świadczenia. Lepiej dokładnie przemyśleć tę decyzję. W końcu emerytura to nie tylko zasłużony odpoczynek po latach pracy, ale także zabezpieczenie finansowe na kolejne lata życia.
Spis treści
- Podstawowe warunki przejścia na emeryturę
- Dlaczego miesiąc złożenia wniosku o emeryturę jest istotny?
- Najlepsze miesiące na złożenie wniosku o emeryturę
- Pułapki, których warto uniknąć przy składaniu wniosku o emeryturę
- Jak prawidłowo złożyć wniosek o emeryturę?
- Od czego zależy wysokość emerytury po złożeniu wniosku?
- Co zrobić, by emerytura była jak najwyższa?
Podstawowe warunki przejścia na emeryturę
Zanim zaczniemy zastanawiać się nad najlepszym momentem na złożenie wniosku o emeryturę, przypomnijmy sobie podstawowe warunki, jakie trzeba spełnić, by w ogóle móc ubiegać się o świadczenie emerytalne. Zatem kiedy przysługuje wypłata emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych? Wtedy, gdy:
- osiągniesz powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn),
- posiadasz jakiegokolwiek okresy wliczone w ubezpieczenie emerytalne,
- rozwiązać stosunek pracy z ostatnim pracodawcą.
Ogółem im dłuższy staż pracy i wyższe składki, tym wyższa emerytura. Jednak nawet jeśli spełniasz te warunki, wybór odpowiedniego momentu na złożenie wniosku może znacząco wpłynąć na wysokość emerytury. Osiągnięcie wieku emerytalnego to tylko pierwszy krok. Należy mieć świadomość, że nawet jeden dzień pracy z odprowadzoną składką daje prawo do emerytury – wystarczy udowodnienie okresu ubezpieczenia.
Dlaczego miesiąc złożenia wniosku o emeryturę jest istotny?
Większości osób wydaje się, że miesiąc złożenia wniosku nie ma znaczenia, ale nic bardziej mylnego! Wybór odpowiedniego momentu może zaważyć na wysokości emerytury nawet o kilkaset złotych miesięcznie – nie wliczając dodatków, chociażby dodatku rolnego z ZUS. A to już spora różnica.
Dlaczego tak się dzieje? Otóż Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadza waloryzację składek i kapitału początkowego w różnych terminach. Najważniejsze waloryzacje to roczna (1 czerwca) i kwartalna (1 marca). Jeśli złożysz wniosek w nieodpowiednim momencie, stracisz na waloryzacjach.
Waloryzacja to nic innego jak podwyższenie zgromadzonych składek o wskaźniki waloryzacji składek (wskaźnik inflacji i wzrostu płac). W ten sposób nasze świadczenie z tytułu ubezpieczenia emerytalnego nie traci na wartości. Warto wiedzieć, że waloryzacja roczna jest zwykle wyższa niż kwartalne. Właśnie z tego względu warto dobrze zaplanować moment złożenia wniosku.
Najlepsze miesiące na złożenie wniosku o emeryturę
Z punktu widzenia naliczenia świadczenia decyzja w sprawie wyboru miesiąca przejścia na emeryturę jest ważniejsza, niż się wydaje. Kiedy najlepiej złożyć wniosek?
- Unikaj czerwca. To jeden z najgorszych miesięcy na składanie wniosku. Dlaczego? Składki zwaloryzowane rocznie nie będą już objęte korzystnymi waloryzacjami kwartalnymi.
- Lipiec lub później. Jeśli chcesz skorzystać z waloryzacji rocznej, najlepiej poczekać do lipca lub późniejszych miesięcy.
- Marzec. To dobry miesiąc ze względu na waloryzację kwartalną..
- Po swoich urodzinach. Jeżeli składasz wniosek kilka miesięcy po miesiącu osiągnięcia wieku emerytalnego, zrób to po dacie swoich urodzin. Wtedy ZUS przyjmie krótsze średnie dalsze trwanie życia, co może zwiększyć Twoją emeryturę.
Wybór odpowiedniego miesiąca to swego rodzaju strategia emerytalna. Jeśli planujesz przejść na emeryturę w pierwszej połowie roku, rozważ złożenie wniosku w marcu. Wtedy skorzystasz z waloryzacji kwartalnej. Natomiast jeżeli chcesz przejść na emeryturę w drugiej połowie roku, lepiej poczekać do lipca lub później. Wówczas składki zostaną objęte roczną waloryzacją – zwykle wyższą od kwartalnej. A gdy Twoje urodziny przypadają w drugiej połowie roku, poczekaj z wnioskiem do następnego roku kalendarzowego – ZUS przyjmie krótsze średnie dalsze trwanie życia, co przełoży się na nieco wyższą emeryturę.
Pułapki, których warto uniknąć przy składaniu wniosku o emeryturę
- Nie składaj wniosku za wcześnie. Jeśli zrobisz to więcej niż miesiąc przed osiągnięciem wieku emerytalnego, możesz otrzymać decyzję odmowną.
- Nie czekaj z rozwiązaniem umowy do końca miesiąca. Złożyć wniosek o emeryturę lepiej 1-2 dni wcześniej i od razu złożysz wniosek, możesz otrzymać emeryturę za cały miesiąc.
- Nie ignoruj waloryzacji. Składki i kapitał początkowy są regularnie waloryzowane. Warto to uwzględnić przy wyborze terminu złożenia wniosku.
Pułapki czyhają na każdym kroku, ale świadomość ich istnienia to już połowa sukcesu. Pamiętaj, że ZUS nie przyjmie wniosku złożonego zbyt wcześnie – musisz poczekać co najmniej do miesiąca, w którym osiągniesz wiek emerytalny. Z drugiej strony nie warto też zwlekać z rozwiązaniem umowy o pracę do ostatniego dnia miesiąca. Jeśli rozwiążesz ją 1-2 dni wcześniej i od razu złożysz wniosek, zyskasz całą emeryturę za ten miesiąc. To może być nawet ponad tysiąc złotych więcej w kieszeni! Pamiętaj też o waloryzacjach – zignorowanie ich to wyrzucanie pieniędzy w błoto. Każda waloryzacja to potencjalnie wyższa emerytura.
Jak prawidłowo złożyć wniosek o emeryturę?
Kiedy już zdecydujesz się na odpowiedni termin i zechcesz złożyć wniosek o emeryturę, to:
- przygotuj wniosek EMP wraz z formularzem ERP-6;
- zbierz wszystkie niezbędne dokumenty, w tym zaświadczenia o zarobkach i potwierdzenia okresów składkowych i nieskładkowych;
- złóż wniosek w ZUS – możesz to zrobić osobiście w placówce, pocztą lub elektronicznie;
- zaczekaj na decyzję – ZUS ma 30 dni na wydanie decyzji od momentu wyjaśnienia wszystkich okoliczności;
- masz prawo do odwołania od decyzji ZUS w ciągu 30 dni od jej otrzymania.
Pamiętaj też, że nie trzeba składać wniosków o dodatkowe świadczenia – jak 13. emerytura.
Od czego zależy wysokość emerytury po złożeniu wniosku?
Wysokość emerytury po złożeniu wniosku zależy od:
- sumy zgromadzonych i zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne;
- wysokości zwaloryzowanego kapitału początkowego;
- średniego dalszego trwanie życia w momencie przejścia na emeryturę;
- wieku przejścia na emeryturę;
- ciągłości zatrudnienia i wysokość zarobków.
Suma zgromadzonych i zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne stanowi podstawę obliczenia emerytury (do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury). Im dłużej pracujemy – także po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn – i im wyższe składki odprowadzamy, tym wyższe będzie świadczenie. Każda złotówka wpłacona na konto emerytalne ma znaczenie. Corocznie ma miejsce waloryzacja składek emerytalnych przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji ogłoszonego przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Tym samym ich wartość rośnie z biegiem czasu.
Wysokość zwaloryzowanego kapitału początkowego dotyczy osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 roku. Kapitał początkowy to hipotetyczna emerytura, jaką dana osoba otrzymałaby, gdyby przeszła na emeryturę 1 stycznia 1999 roku. Również podlega waloryzacji, co wpływa na końcową wysokość emerytury.
Średnie dalsze trwanie życia w momencie przejścia na emeryturę to czynnik często niedoceniany. ZUS dzieli sumę naszych składek przez przewidywaną liczbę miesięcy życia na emeryturze. Im krótsze przewidywane trwanie życia, tym wyższa będzie miesięczna emerytura. Dlatego czasem warto poczekać z przejściem na emeryturę do momentu publikacji nowych tablic trwania życia.
Chociaż minimalny wiek emerytalny to 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn, każdy dodatkowy rok pracy może znacząco podnieść wysokość świadczenia. Dzieje się tak, ponieważ dłużej odprowadzamy składki, a jednocześnie skraca się przewidywany okres pobierania emerytury. Jednocześnie im mniej przerw w naszej karierze zawodowej i im wyższe nasze zarobki (a co za tym idzie – składki), tym wyższa będzie nasza emerytura. Dlatego warto dbać o swój rozwój zawodowy i starać się o jak najlepsze wynagrodzenie.
Co zrobić, by emerytura była jak najwyższa?
- Pracuj jak najdłużej. Każdy dodatkowy rok pracy może znacząco podnieść Twoje świadczenie.
- Zadbaj o ciągłość zatrudnienia. Im dłuższe okresy składkowe, tym wyższa emerytura.
- Konsultuj się z doradcą ZUS. Przed podjęciem decyzji warto omówić różne warianty z ekspertem.
- Śledź zmiany w prawie. Przepisy emerytalne często się zmieniają, warto być na bieżąco.
- Rozważ dobrowolne oszczędzanie. Programy takie jak IKE czy IKZE mogą być dobrym uzupełnieniem emerytury z ZUS.
Wysokość emerytury to nie kwestia szczęścia czy przypadku. To coś, na co możesz mieć realny wpływ. Przede wszystkim, jeśli tylko masz siłę i możliwość, pracuj jak najdłużej. Każdy dodatkowy rok pracy to nie tylko dodatkowe składki, ale też krótszy okres pobierania emerytury, co przekłada się na jej wyższą kwotę.
Zadbaj też o ciągłość zatrudnienia – przerwy w pracy to przerwy w składkach, a to z kolei niższa emerytura. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, nie wahaj się skonsultować z doradcą ZUS. To specjaliści, którzy mogą pomóc Ci podjąć najlepszą decyzję w Twojej sytuacji.
Bądź też na bieżąco ze zmianami w prawie emerytalnym – przepisy często się zmieniają i warto wiedzieć, jak mogą wpłynąć na Twoją sytuację. Rozważ też dodatkowe oszczędzanie na emeryturę. Programy takie jak IKE czy IKZE to świetny sposób na uzupełnienie emerytury z ZUS. Pamiętaj, że Twoja przyszłość finansowa jest w Twoich rękach!
Pamiętaj, że decyzja o przejściu na emeryturę to ważny krok. Nie podejmuj jej pochopnie i dobrze się przygotuj. Odpowiedni wybór terminu złożenia wniosku może znacznie wpłynąć na Twoją finansową przyszłość. Bądź mądry i zaplanuj swoją emeryturę z głową! To inwestycja w przyszłość i komfort życia na emeryturze. Warto poświęcić trochę czasu i energii, aby ta inwestycja była jak najbardziej opłacalna. Nie bój się pytać, konsultować i szukać najlepszych rozwiązań dla siebie. Twoja emerytura to Twoja sprawa – zadbaj o nią najlepiej jak potrafisz!
Dominik Kaczor
Z wykształcenia inżynier, z zamiłowania człowiek od treści w sieci. Głową w Internecie, sercem w górach – Beskidzie Wyspowym, z którego pochodzi. W Seniore odpowiedzialny za projekty skierowane do osób 50+. Wierzy, że życiem można się cieszyć każdego dnia, bez względu na wiek.