Kiedy seniorka może ubiegać się o emeryturę po mężu?

emerytura po mężu

Emerytura po mężu, a właściwie renta rodzinna, to rozwiązanie, które może stanowić finansowe wytchnienie dla wdowy po seniorze pogrążonej w żałobie. Jakie warunki trzeba spełnić, by przejąć emeryturę po zmarłym małżonku i na jak wysokie świadczenie możemy liczyć?

Czym jest emerytura po mężu?

Emerytura po mężu to niestandardowy rodzaj emerytury; potoczna nazwa świadczenia pieniężnego w postaci emerytury (albo renty) przysługującego wdowie po śmierci pierwotnego świadczeniobiorcy. Zgodnie ze stanowiskiem przedstawionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych świadczenie to jest elementem renty rodzinnej. Jego wypłatę reguluje Ustawa z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Komu przysługuje prawo do renty rodzinnej?

Renta rodzinna, oprócz wdowy bądź wdowca, przysługuje także takim osobom jak:

  • dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione,
  • wnuki i rodzeństwo,
  • rozwiedziona małżonka,
  • rodzice zmarłego, jeśli ten bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania.

O świadczenie mogą wystąpić również członkowie rodziny osoby, która przed śmiercią pobierała zasiłek przedemerytalny (świadczenie przedemerytalne) lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Wówczas przyjmuje się, że zmarły spełniał warunki do tego, aby uzyskać rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Renta rodzinna przysługuje wdowie, jeżeli:

  • w chwili śmierci małżonka była niezdolna do pracy lub miała skończone 50 lat,
  • wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a w przypadku kontynuowania nauki – 18 lat,
  • sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy (uprawnionym do renty rodzinnej), całkowicie niezdolnym do pracy oraz samodzielnej egzystencji,
  • ukończyła 50 lat lub stała się niezdolna do pracy już po śmierci współmałżonka. Niepełnosprawność nie może wystąpić później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci.

O rentę rodzinną nie mogą ubiegać się wdowy, które w chwili śmierci małżonka miały pracę i nie spełniają wyżej wymienionych warunków. Jednakże prawo do renty rodzinnej przysługuje kobietom, które nie spełniają żadnego z powyższych kryteriów, ale w chwili śmierci współmałżonka nie miały stałego źródła dochodu.

Jak uzyskać emeryturę po mężu?

By uzyskać prawo do pobierania renty rodzinnej, oprócz spełnienia wymagań formalnych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych należy złożyć kompletnie wypełniony wniosek. W dokumentach w zależności od charakteru renty powinniśmy uwzględnić takie elementy jak:

  • zaświadczenie potwierdzające datę urodzenia wnioskodawcy (dowód osobisty),
  • potwierdzenie daty urodzenia i śmierci współmałżonka,
  • akt małżeństwa,
  • w przypadku rozwodników dokument potwierdzający prawo do alimentów,
  • w przypadku, gdy renta ma być wypłacana z tytułu niezdolności do pracy, zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza,
  • oświadczenie o braku pozarolniczej działalności gospodarczej oraz braku uzyskiwania dochodów z pracy zarobkowej.

Czym jest okresowa emerytura po mężu?

Wdowa, która nie pracuje, a tym samym nie ma źródła utrzymania, może okresowo otrzymać emeryturę po mężu. Standardowo świadczenie jest przyznawane na rok. Warunkiem uzyskania renty rodzinnej przez 2 lata (maksymalnie) jest to, że wdowa zdecydowała się uczestniczyć w zorganizowanym szkoleniu kwalifikującym ją do wykonywania pracy zarobkowej. 

Ile wynosi emerytura wdowia?

Wysokość emerytury wdowiej jest zależna od liczby osób, które ubiegają się o rentę rodzinną. Przejście na emeryturę po mężu zazwyczaj opłaca się (gdyż mężczyźni średnio zarabiają więcej od kobiet i później kończą aktywność zawodową), ale tylko w sytuacji, gdy o rentę ubiega się wyłącznie wdowa. W innym przypadku środki z jednej puli dzielone są po równo między osoby uprawnione do pobierania świadczenia. Wysokość renty rodzinnej to:

  • 85 proc. wysokości emerytury głównego świadczeniobiorcy (zmarłego seniora) – jeśli o rentę rodzinną ubiega się jedna osoba,
  •  90 proc. wysokości emerytury – jeśli o rentę rodzinną ubiegają się dwie osoby,
  •  95 proc. wysokości emerytury – jeśli o rentę rodzinną ubiegają się trzy osoby lub więcej.

Należy zaznaczyć, że wysokość renty rodzinnej nie zawsze będzie liczona od kwoty pełnej emerytury otrzymywanej przez pierwotnego świadczeniobiorcę. Do renty rodzinnej nie wlicza się bonusów, które np. z racji uprawy gospodarstwa rolnego, miał ubezpieczony. Ponadto emeryturę uszczupla się o część kwoty ze środków zewidencjonowanych na subkoncie, które wypłacono przy ich podziale w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa albo śmierci osoby, dla której ZUS prowadził to subkonto.

Ważne! Wraz z przyznaniem emerytury po mężu wdowa natychmiast traci prawo do pobierania swojego świadczenia emerytalnego.

Rozwód a emerytura po mężu

W prawie przewidziano ewentualność polegającą na pobieraniu emerytury przez byłą żonę. Będzie to możliwe wówczas, gdy rozwiedziona kobieta miała prawo do alimentów ze strony byłego męża, a ponadto spełniła przynajmniej jeden ze standardowych warunków uprawniających ją do otrzymywania świadczenia (kryteria wymieniono na początku artykułu).

Kiedy emerytura po mężu zostanie zawieszona?

Łączenie pobierania emerytury wdowiej oraz pracy jest możliwe pod warunkiem nieprzekraczania kryteriów finansowych. Jeśli zarobki seniorki będą mieściły się w przedziale od 70 do 130% średniego miesięcznego wynagrodzenia w Polsce, wysokość emerytury po mężu będzie proporcjonalnie zmniejszana. Gdy dochody przekroczą 130%, wypłacanie świadczenia zostanie zawieszone.

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *