Obliczenie emerytury w Polsce może wydawać się skomplikowane, ponieważ wymaga uwzględnienia wielu elementów i zmian wprowadzonych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). W tym artykule omówimy kluczowe aspekty, które wpływają na wysokość emerytury w 2024 roku, w tym wiek emerytalny, waloryzację składek, zmiany w tablicach trwania życia oraz praktyczne wskazówki, jak najlepiej przygotować się do przejścia na emeryturę.
Wiek emerytalny i warunki uzyskania świadczenia
Aby móc ubiegać się o emeryturę, należy spełnić podstawowe warunki określone przez polski system emerytalny. Wiek emerytalny w Polsce wynosi:
- 60 lat dla kobiet,
- 65 lat dla mężczyzn.
Dodatkowo, konieczne jest posiadanie choćby minimalnego okresu ubezpieczenia, czyli opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne przez co najmniej jeden dzień. Te zasady obowiązują osoby urodzone po 31 grudnia 1948 roku i są podstawą przyznania świadczenia emerytalnego.
Przeczytaj także o minimalnej emeryturze w Polsce.
Metoda obliczania wysokości emerytury
Wysokość emerytury w Polsce oblicza się, dzieląc kapitał emerytalny przez przewidywane dalsze trwanie życia w miesiącach, które jest ustalane na podstawie tablic publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS). Kapitał emerytalny to suma wszystkich zgromadzonych składek na koncie ubezpieczonego. Od 1 kwietnia 2024 roku ZUS stosuje nowe tablice trwania życia, które przewidują krótszą średnią długość życia, co może obniżyć wysokość emerytur. Dowiedz się też więcej o zwrocie podatku od emerytur.
Nowe tablice trwania życia a wysokość emerytury
Zmiany w tablicach trwania życia to istotny element obliczania emerytur, który bezpośrednio wpływa na wysokość świadczenia. Skrócenie przewidywanej długości życia w nowych tablicach oznacza, że wysokość miesięcznej emerytury wzrośnie proporcjonalnie do mniejszej liczby miesięcy, przez które ZUS prognozuje wypłacanie świadczenia.
Na przykład dla kobiety przechodzącej na emeryturę w wieku 60 lat, emerytura z kapitałem 700 tys. zł obniży się do około 2649,51 zł, czyli o około 103 zł mniej w porównaniu do wcześniejszych prognoz. Z kolei dla mężczyzn w wieku 65 lat, nowa kwota wyniesie 3197,81 zł, co stanowi obniżkę o około 136 zł w stosunku do poprzednich wyliczeń. Takie różnice wynikają z nowego podziału kapitału emerytalnego przez większą liczbę miesięcy, co w praktyce prowadzi do niższych świadczeń.
Warto pamiętać, że tablice te aktualizowane są co roku, co może mieć wpływ na decyzję o momencie złożenia wniosku emerytalnego.
Jak obliczyć wysokość emerytury przy pomocy kalkulatora emerytalnego
ZUS udostępnia kalkulatory emerytalne, które umożliwiają prognozowanie wysokości emerytury na podstawie indywidualnych danych oraz zgromadzonego kapitału. Kalkulatory te mogą pomóc osobom planującym przejście na emeryturę lepiej zrozumieć przyszłą wysokość świadczenia i dostosować swoje plany finansowe.
Obliczanie emerytury w Polsce wymaga uwzględnienia wielu czynników, w tym wieku, kapitału oraz aktualnych tablic trwania życia. Przemyślane podejście do składania wniosku oraz korzystanie z dostępnych narzędzi może pomóc w uzyskaniu optymalnej wysokości świadczenia. Warto także pamiętać o dodatkach do emerytury.
Przykłady obliczeń emerytur
Przykład 1: Kobieta w wieku 60 lat
- Kapitał zgromadzony: 420 000 zł
- Średnie dalsze trwanie życia: 264,2 miesiąca
Obliczenie emerytury:
E=420000264,2≈1588,77 z E=264,2420000≈1588,77 z
Przykład 2: Mężczyzna w wieku 65 lat
- Kapitał zgromadzony: 420 000 zł
- Średnie dalsze trwanie życia: 218,9 miesiąca
Obliczenie emerytury:
E=420000218,9≈1915,68 z E=218,9420000≈1915,68 zł.
Obliczanie emerytury w Polsce w 2024 roku będzie się opierać na nowych tablicach długości życia oraz metodzie dzielenia kapitału przez przewidywaną liczbę miesięcy życia. Ważne jest również uwzględnienie waloryzacji świadczeń oraz korzystanie z kalkulatora emerytalnego dla dokładnych prognoz.
fot. Canva Photos
Waloryzacja składek i kapitału początkowego
Składki zgromadzone na indywidualnych kontach emerytalnych są co roku waloryzowane, co zwiększa ich wartość. Waloryzacja odbywa się w czerwcu i dotyczy zarówno składek bieżących, jak i kapitału początkowego, czyli kwoty zgromadzonej przed 1999 rokiem, kiedy w Polsce wprowadzono reformę emerytalną. Waloryzacja składek może znacznie wpłynąć na ostateczną wysokość emerytury, zwłaszcza jeśli składki były opłacane regularnie i przez dłuższy czas.
Strategiczne składanie wniosku emerytalnego
Wybór momentu składania wniosku o emeryturę może wpłynąć na jej wysokość. Osoby osiągające wiek emerytalny między kwietniem a marcem kolejnego roku powinny sprawdzić, która tablica trwania życia – ta obowiązująca w dniu składania wniosku czy ta w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego – będzie korzystniejsza. Najlepiej złożyć wniosek przed końcem miesiąca, aby świadczenie mogło być wypłacane od miesiąca złożenia wniosku.
Jakie są różnice w obliczeniach emerytury między mężczyznami a kobietami
Różnice w obliczeniach emerytur między kobietami a mężczyznami w Polsce wynikają z kilku kluczowych czynników, które wpływają na wysokość świadczeń. Oto najważniejsze różnice i ich konsekwencje:
Wiek emerytalny
Przede wszystkim pierwszą zmienną jest wiek emerytalny. Kobiety mogą przejść na emeryturę po ukończeniu 60 lat, podczas gdy mężczyźni muszą osiągnąć wiek 65 lat. To oznacza, że kobiety mają dłuższy okres pobierania emerytury, co wpływa na wysokość miesięcznego świadczenia, ponieważ zgromadzony kapitał jest dzielony przez większą liczbę miesięcy dożycia.
Średnie dalsze trwanie życia
Z danych GUS wynika, że kobiety żyją średnio dłużej niż mężczyźni. W 2024 roku średnie dalsze trwanie życia dla kobiet wynosi 264,2 miesiąca, podczas gdy dla mężczyzn to 218,9 miesiąca. W 2024 roku średnie dalsze trwanie życia wynosi:
- Dla kobiet: około 22 lata (czyli do około 82 roku życia, zakładając, że liczba 264,2 miesięcy dotyczy kobiet w wieku 60 lat).
- Dla mężczyzn: około 18 lat (czyli do około 83 roku życia, jeśli wartość 218,9 miesięcy odnosi się do mężczyzn w wieku 65 lat).
To przybliżenie opiera się na założeniach dotyczących wieku początkowego, od którego GUS obliczał te wartości. Dłuższy czas życia kobiet sprawia, że ich emerytury są obliczane na podstawie większej liczby miesięcy, co skutkuje niższymi miesięcznymi świadczeniami.
Wysokość zgromadzonego kapitału
Kobiety często mają niższy kapitał emerytalny niż mężczyźni. Z danych wynika, że tylko 2% kobiet pobiera emeryturę powyżej 4000 zł, podczas gdy w przypadku mężczyzn jest to 12%.
Różnice te są spowodowane krótszym czasem pracy zawodowej kobiet oraz przerwami w zatrudnieniu związanymi z opieką nad dziećmi lub innymi obowiązkami rodzinnymi.
fot. główne Canva Photos